[NL]Intermittent drinken? Blijf dorstig!
Updated: Dec 6, 2021
Hydratatie en het handhaven van een goede vochtbalans is vaak een ondergeschoven aspect in leefstijlprogramma’s. “Drink veel en vaak” is meestal het devies. Nu de winterklok weer is gezet en de temperaturen dalen, loert de kans op uitdroging vreemd genoeg om de hoek. In deze blog vertel ik je hoe je gehydrateerd blijft. Op de juiste manier!
Oorzaken van uitdroging
Het is allereerst belangrijk om te weten waardoor uitdroging ontstaat. Uitdroging wordt namelijk veroorzaakt doordat je ofwel te veel water verliest, of te weinig binnenkrijgt. Vanuit fysiologisch oogpunt kunnen verschillende factoren bijdragen aan uitdroging, simpel gezegd zijn plassen en zweten bij hoge temperaturen vrij voor de hand liggend. Er zijn echter nog andere factoren die uitdroging kunnen veroorzaken. Diarree gaat bijvoorbeeld samen met overmatige uitscheiding van water - vrij duidelijk als je je ontlasting analyseert, zou ik zeggen.
Luchtvochtigheid
En er is er nog een, een heel opmerkelijke: koud winterweer. In de winter daalt namelijk de luchtvochtigheid naarmate het kouder wordt. Een lage luchtvochtigheid betekent dat de lucht als het ware water aan ons lichaam 'onttrekt'. Deze verdamping via de huid kan leiden tot uitdroging.
Het is niet moeilijk voor te stellen dat de combinatie van een lage omgevingsvochtigheid (winter) met relatief hoge binnentemperaturen (een super gecontroleerd micro- binnenklimaat waarin het constant 20° + C is) een versterkend effect heeft op uitdroging. Omdat hiervoor niet altijd gecompenseerd wordt door extra waterinname in de winter, vraagt hydratatie wat extra aandacht, ook in deze tijd van het jaar!
Waarom water zo van belang is
Ons lichaam bestaat grotendeels uit water. Het is aanwezig in al onze cellen, waar het celvolume creëert: zonder water zouden onze organen, spieren of hersenen niet meer zijn dan slappe celstructuren zonder vorm. In de cellen regelt water het transport van alle soorten voedingsstoffen en moleculen. Zoals in ons bloed (dat ook grotendeels uit water bestaat): water is de transporter van voedingsstoffen en giftige afvalstoffen.
Doc. feit: "Waterverlies via ademhaling varieert tussen 10-20 ml per uur. Dit lijkt misschien onbeduidend, maar houd er rekening mee dat dit in rust gelijk is aan 240-480 ml per dag. Dat is een kwart tot een halve liter! Merk nu op dat een verhoogde hartslag - bijvoorbeeld tijdens het sporten of bij het uitvoeren van huishoudelijke activiteiten - dat aantal zelfs nog meer verhoogt, maal vier!"
Waarom waterverlies serieuze schade veroorzaakt
We verliezen dagelijks water. Het verlaat ons lichaam met urine, zweet en in onze adem. Op koude winterdagen kun je gemakkelijk waterdamp zien ophopen op een koud raam wanneer je erin ademt. Stel je voor hoeveel water je longen verlaat na een volledige dag ademen. Laat staan wat er gebeurt als je bijvoorbeeld aan sport doet.
Continu verlies van water zonder aanvulling leidt tot ophoping van giftige stoffen. Acute uitdroging beïnvloedt de stemming, het geheugen en de motoriek [1-4] en het kan zelfs je orgaanfunctie verminderen na langdurige blootstelling aan uitdroging.
Het verklaart waarom we duizeligheid, concentratieverlies, hoofdpijn en verminderde prestaties ervaren bij onvoldoende drinken. Het verklaart ook waarom dagelijks voldoende drinken cruciaal is.
Waarom jij 't verkeerd doet!
Ergens in de jaren ‘70 publiceerde antropoloog Claude Paque een paper over waterconsumptie bij een Sahara-stam. Het stuk heette: Water consumption in Saharan nomads. A remarkably reduced and constant consumption. Zoals de titel al onthulde, had deze stam een 'verminderde' waterinname vergeleken met wat wij als 'normaal' beschouwen: de helft van de consumptie van de Europeanen die in dezelfde omgeving leefden [5,6] (wat niets met genetica te maken had)!
Hoewel wij als mensen zelfs in zo'n barre omgeving met een minimale waterinname blijkbaar nog altijd goed kunnen functioneren, staan we er nog steeds op om elke dag grote hoeveelheden water te drinken. Volgens de huidige aanbevelingen moeten we dagelijks 1,5-2,0 liter water (of 8 glazen water) per dag drinken [7,8]. En dus drinken we en drinken we…. de hele dag door. Ongeveer elk uur een een flesje.
Een hoge (niet: voldoende) wateropname wordt niet alleen in verband gebracht met gezondheidsonderhoud, maar ook met sportprestaties en gewichtsverlies. Sommigen drinken zelfs tot 8 liter per dag, want "meer is beter", nietwaar?
Deze algemene kennis om elke 30 minuten kleine beetjes te drinken. heeft ons
sterk afhankelijk gemaakt van water, bovendien
veroorzaakt het overmatig drinkgedrag, dus we drinken meer dan we nodig hebben (ik heb het hier over water ;-))
Maar het is feitelijk
wetenschappelijk ongegrond [6] en daarom
niet nodig.
Niet nodig? Ja, ik hoor je denken! Zeker omdat je waarschijnlijk ook na het overslaan van 1 of 2 'watermomenten' symptomen van uitdroging (hoofdpijn, duizeligheid) ervaart. Om ervoor te zorgen dat je gehydrateerd blijft, is het protocol waaraan je je moet houden even eenvoudig als effectief en het helpt je bij:
Hormonale reorganisatie om je snel aan te passen aan een meer natuurlijke waterinname
Snelle rehydratie
De natuurlijke aard van menselijk drinkgedrag
Om beter te begrijpen waarom continu drinken achterhaald is, denk hier eens over na: onze voorouders droegen niet de hele dag plastic flessen bij zich. Evenmin hadden ze zoiets als 'drinkadviezen' of een continue toegang tot water. Toch waren ze niet chronisch uitgedroogd.
Dat komt omdat ons menselijk lichaam in staat is om de wateruitscheiding te reguleren op basis van de consumptie. Eenvoudig gezegd: hoe minder vaak we drinken, hoe minder vaak we plassen. Maar ook: hoe vaker we overdag drinken, hoe vaker we plassen en hoe meer water we verliezen. Je herkent het misschien zelf: het frequente toiletbezoek als gevolg van je continue drinkrooster. Als je dan eenmaal stopt met drinken, voel je je ineens zwak en krijgt je hoofdpijn en wat nog meer! Best vreemd eigenlijk, toch?
Waarom bulkdrinken goed voor je is
Minder vaak "bulkdrinken" kan een goede manier zijn om je waterstofwisseling te reorganiseren. Bulkdrinken betekent minder vaak drinken, zonder noodzakelijkerwijs minder te drinken, in vergelijking met de hele dag doorlopend "nippen". Het is het soort drinkgedrag dat we zien bij baby's en bij dieren (ook wel waterhole drinking genoemd). Baby's en dieren hebben "echte" dorst voordat ze drinken. Ze drinken niet om sociale redenen of om smaakredenen (thee, koffie of iets anders). Hun dorst is voornamelijk gebaseerd op veranderingen in zoutconcentraties en lichaamswatervolumes (bloedvolume). Deze veranderingen zijn van invloed op het gedrag en het immuunsysteem, evenals op hoe ons lichaam reageert op stress [9].
Doc. fact: "Dit soort drinken wordt ook wel "waterhole drinking" genoemd, omdat het lijkt op het gedrag dat wordt gezien bij dieren die van waterplas naar waterplas gaan. Dit in tegenstelling tot wij die kleine hoeveelheden vloeistof drinken, vaak meerdere keren per dag."
Wat te doen? Stay thirsty!
Ik ben me er terdege van bewust dat het bulkdrinken niet direct in overeenstemming is met de geldende hydratatie-aanbevelingen. Maar betekent dit dat je jezelf tussentijds moet uitdrogen? Nee: lees opnieuw!
Drink met tussenpozen...
alleen als je dorst hebt en...
drink dan tot je helemaal vol bent!
Veel succes, stay thirsty ;-)
doc.
Bronnen
Armstrong, L.E., Ganio, M.S., Casa, D.J., Lee, E.C., McDermott, B.P., Klau, J.F., Jimenez, L., Le Bellego, L., Chevillotte, E. & Lieberman, H.R. (2012) Mild dehydration affects mood in healthy young women. J. Nutr. 142, 382–388
Benton, D., Jenkins, K. T., Watkins, H. T., & Young, H. A. (2016). Minor degree of hypohydration adversely influences cognition: a mediator analysis. The American journal of clinical nutrition, 104(3), 603–612. https://doi.org/10.3945/ajcn.116.132605
Gopinathan, P. M., Pichan, G., & Sharma, V. M. (1988). Role of dehydration in heat stress-induced variations in mental performance. Archives of environmental health, 43(1), 15–17. https://doi.org/10.1080/00039896.1988.9934367
Magee, P. J., Gallagher, A. M., & McCormack, J. M. (2017). High Prevalence of Dehydration and Inadequate Nutritional Knowledge Among University and Club Level Athletes. International journal of sport nutrition and exercise metabolism, 27(2), 158–168. https://doi.org/10.1123/ijsnem.2016-0053
Paque C. (1976). La consommation d'eau chez les Sahariens. Une consommation remarquablement réduite et constante [Water consumption in Saharan nomads. A remarkably reduced and constant consumption]. La Nouvelle presse medicale, 5(32), 2087–2090
Tsindos S. (2012). What drove us to drink 2 litres of water a day?. Australian and New Zealand journal of public health, 36(3), 205–207. https://doi.org/10.1111/j.1753-6405.2012.00866.x
Mayo Clinic. (2010). Water: How much should you drink every day? http://www.mayoclinic.com/health/water/NU00283 (accessed 27 December 2010)
Topp R, Fahlman M, Boardley D . Healthy aging: health promotion and disease prevention. Nurs Clin North Am 2004; 39: 411–422.
Pruimboom, L., & Reheis, D. (2016). Intermittent drinking, oxytocin and human health. Medical hypotheses, 92, 80–83. https://doi.org/10.1016/j.mehy.2016.04.043
Comments